από τον Alex Cizmic – Avvenire.it
Το πρώτο ιστορικό πρωτάθλημα γυναικών απονεμήθηκε σε ένα πρωτάθλημα που μετρά 21 ομάδες και που σηματοδοτεί τη λύτρωση των Σουδανών: «Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να ακουστεί η φωνή μας ενάντια στις καταχρήσεις»
Στις 3 Ιουνίου 2019, μια επίθεση από τις Σουδανικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης, μια παραστρατιωτική ομάδα με επικεφαλής την κυβέρνηση, έσπασε τον ουρανό πάνω από το Χαρτούμ. Έβρεχε πυροβολισμοί που έκαναν τον Νείλο κόκκινο. Στο σημείο που συγκλίνουν οι Λευκοί και Γαλάζιοι παραπόταμοι του μεγάλου ποταμού του αιγυπτιακού πολιτισμού, δεκάδες από τα περίπου 400 θύματα της σφαγής επέπλεαν άψυχα. Η καθιστική διαμαρτυρία που για μερικούς μήνες από το κέντρο της σουδανικής πρωτεύουσας έδινε φωνή στα αιτήματα του πληθυσμού είχε αποσιωπηθεί. Επίσης, καταγράφηκαν δεκάδες βιασμοί εκείνη την Τρίτη και τις επόμενες ημέρες σε βάρος ανδρών και γυναικών. Εκείνη η επιδρομή πήρε την εμφάνιση του τέλους. Το τέλος της επαναστατικής ορμής και των αγώνων της κοινωνίας για ένα πιο δημοκρατικό και χωρίς αποκλεισμούς Σουδάν. Αλλά το αρχαίο καθεστώς και το πιο συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας δεν είχαν συμβιβαστεί με την ανατρεπτική δύναμη του κινήματος, με επικεφαλής κυρίως γυναίκες. Τον Σεπτέμβριο του 2019, επετεύχθη συμφωνία με τον στρατό: μια τριετής δημοκρατική μεταβατική κυβέρνηση, αποτελούμενη από τα δύο τρίτα πολιτών και το ένα τρίτο από στρατιωτικούς. Οι γυναίκες του Σουδάν έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη συμφωνία, την πραγματική μηχανή της επανάστασης που ξέσπασε τον Δεκέμβριο του 2018 και έβαλε τέλος στο καθεστώς του Ομάρ Αλ Μπασίρ. «Με βίασαν, αλλά δεν ντρέπομαι για αυτό», φώναζαν στους δρόμους του Χαρτούμ τις ημέρες που ακολούθησαν τη σφαγή. Οι γυναίκες από το Σουδάν δεν επέτρεψαν στην κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει ξανά το σώμα τους για να τις φιμώσει. Γρήγορα ενώθηκαν σε μια συλλογική κραυγή πόνου, θέτοντας την οργή τους στην υπηρεσία της μεγάλης μάχης για την ισότητα των φύλων και με τεράστιο πνεύμα αλληλεγγύης έθεσαν ξανά σε κίνηση το κίνημα διαμαρτυρίας. Και το έκαναν αναλαμβάνοντας επίσης αυτούς τους χώρους που ιστορικά θεωρούνται αποκλειστική ιδιοκτησία των ανδρών. Πάνω από όλα ποδόσφαιρο, ένας χώρος στον οποίο κάτι κινούνταν εδώ και καιρό.
«Παίζοντας ποδόσφαιρο, μπαίνουμε στον κόσμο των ανδρών και διεκδικούμε το δικαίωμά μας να εκφραζόμαστε», λέει η Merfat Hussein, πρόεδρος της ομοσπονδίας γυναικείων ποδοσφαίρου, ενός κλάδου που ανήκει στη σουδανική ποδοσφαιρική ομοσπονδία. Στις 30 Σεπτεμβρίου, λίγες εβδομάδες μετά το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, ξεκίνησε το πρώτο γυναικείο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου στην ιστορία του Σουδάν. Στο γήπεδο για τον πρώτο αγώνα Difâa και Al-Tahadi, η πρώτη σουδανική ποδοσφαιρική ομάδα που ιδρύθηκε το 2003. Από το όνομα φαίνεται ότι όποιος ίδρυσε τον σύλλογο γνώριζε τα εμπόδια που θα έπρεπε να ξεπεράσουν οι γυναίκες για να εκφράσουν το πάθος τους για αυτό το άθλημα. Κυριολεκτικά tahadi σημαίνει «πρόκληση», ένας όρος που περιγράφει επαρκώς τη μάχη των Σουδανέζων γυναικών σήμερα. Πρώτα από όλα η πολιτιστική πρόκληση, που προορίζεται να επεκταθεί στο χρόνο. Εάν οι νέοι είναι έτοιμοι και ανοιχτοί στην αλλαγή, δεν ήταν και δεν θα είναι εύκολο να ξύσουμε τον τοίχο της πατριαρχίας των παλαιότερων γενεών, που είναι συνυφασμένος με την πιο άκαμπτη και συντηρητική ερμηνεία της ισλαμικής θρησκείας και τροφοδοτείται από συνεχείς διακρίσεις και διαδηλώσεις κατά των γυναικών ποδοσφαιριστών. Την περασμένη Κυριακή στους δρόμους του Wad Medani στην πολιτεία Gezira, όπου μια χούφτα ισλαμιστές μαχητές φώναξαν συνθήματα όπως «Η αδερφή μου δεν πρέπει να παίζει ποδόσφαιρο», ακολουθούμενη από τις πιο χυδαιές προσβολές κατά των γυναικών που αντιβαίνουν σε αυτήν την αρχή. «Απαντάμε σε όσους μας επικρίνουν συνεχίζοντας να παίζουμε ποδόσφαιρο και βάζοντας γερές βάσεις για το μέλλον», λέει η Χουσεΐν, η πρώτη γυναίκα που εντάχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο της ομοσπονδίας.
Δεύτερον, η οργανωτική πρόκληση. Αρχικά μόνο δύο σύλλογοι ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν. Δεν υπήρχαν τουρνουά για κληρώσεις. Για τη συγκρότηση του πρωταθλήματος, λοιπόν, εστάλη επιστολή στις 47 τοπικές ομοσπονδίες που απαρτίζουν το μωσαϊκό του σουδανικού ποδοσφαίρου, στην οποία ανακοινώθηκε η επιθυμία να δοθεί ζωή στο πρώτο γυναικείο πρωτάθλημα και η ανάγκη δημιουργίας ομάδων. Η πρωτεύουσα Χαρτούμ και οι κύριες πόλεις του νότου αποδέχθηκαν την πρόσκληση και συμμορφώθηκαν με τις επιθυμίες του νεοσύστατου συλλόγου, ο οποίος αυτή τη στιγμή έχει 420 κανονικά εγγεγραμμένα κορίτσια. Ο βαθύς βορράς, πιο κλειστός και συντηρητικός, δεν συνέβαλε, τόσο που από τις 21 ομάδες που συμμετείχαν στην πρώτη διοργάνωση, καμία δεν προέρχεται από τις βόρειες περιοχές. «Στο βορρά είναι πεπεισμένοι ότι τα κορίτσια δεν πρέπει να παίζουν ποδόσφαιρο. Τους στείλαμε βίντεο και επεξηγηματικά μηνύματα, ακόμη και μέσω κάποιων παικτών. Ας ελπίσουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε τη νοοτροπία», συνεχίζει ο Χουσεΐν. Έχοντας εξασφαλίσει την προσχώρηση των νεογέννητων ομάδων και έλαβε την υποστήριξη της νέας κυβέρνησης στο πρόσωπο του Υπουργού Αθλητισμού Essam Al-Boushi, το πρωτάθλημα μπόρεσε να διεξάγεται τακτικά. Θεμελιώδης η οικονομική συνεισφορά των κύριων χορηγών, της εθνικής αεροπορικής εταιρείας Tarco Aviation και της Bank Al-Amal, και ιδιωτών χορηγών που αντισταθμίζουν τη μυστηριώδη αποτυχία αναδιανομής των επιδοτήσεων της FIFA από την ομοσπονδία.
Επιπλέον, θα πρέπει να υπογραμμιστεί η προβολή που προσέφεραν τα μέσα ενημέρωσης – πλέον ελεύθερα – που έδωσαν άφθονη κάλυψη στο τουρνουά. Την περασμένη 21η Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε ο τελικός μεταξύ των δύο εταιρειών που λίγους μήνες νωρίτερα είχαν κόψει την κορδέλα της πρώτης έκδοσης. Εάν σχεδιαζόταν ισοπαλία στις 30 Σεπτεμβρίου – ο αγώνας έληξε 0-0 – ο τελικός έπρεπε να αναδείξει έναν νικητή: η Difâa επικράτησε 1-0 και κέρδισε τον πρώτο της εθνικό τίτλο. Την επόμενη μέρα, ανακοινώθηκε η πρώτη λίστα της εθνικής ομάδας, η οποία προσκλήθηκε από την ομοσπονδία της Τυνησίας να παίξει δύο φιλικά τον Ιανουάριο. «Το ποδόσφαιρο είναι ένα σχολείο ζωής για εμάς, μας κάνει πιο σίγουρους για τον εαυτό μας. Είναι καιρός οι γυναίκες να αλλάξουν τη νοοτροπία αυτής της χώρας και να χτίσουν ένα νέο Σουδάν», καταλήγει ο Merfat Hussein. Το δάκρυ στον ουρανό του Χαρτούμ φαίνεται να έχει διορθωθεί. Το κόκκινο του αίματος που έβαψε την κοίτη του Νείλου τον Ιούνιο του 2019 έχει πάρει άλλη απόχρωση. Αυτό του πάθους εκατοντάδων γυναικών που αγαπούν το ποδόσφαιρο και είναι αποφασισμένες να πάρουν τον έλεγχο της ζωής τους.